Toplum Çalışmaları Enstitüsü (TÇE) “Kentte Çocuk Olmak” raporunu yayımladı.30 büyükşehir belediyesinin 2025-2029 stratejik planlarını çocuk odaklılık açısından puanladı; İstanbul ve Ankara’da park kullanıcılarıyla yapılan saha çalışması ise “kâğıt üzerindeki hedefler” ile sahadaki gerçeklik arasındaki farkı ortaya çıktı.
TÇE’nin raporunda, çocukların kentte güvenli biçimde oynayabildiği alanların durumu mercek altına alındı. “Kentte Çocuk Olmak” raporu, 30 büyükşehir belediyesinin stratejik planlarını çocuk odaklılık kriterleriyle puanladı; İstanbul ve Ankara’da yapılan saha çalışmasıyla da parkların sayı, güvenlik ve katılım boyutundaki sorunları net verilerle görünür hale getirdi.
Belediyeler puanlandı: İller arasında dikkat çeken makas
Rapor, büyükşehir belediyelerinin stratejik planlarını çocuk odaklılık, somut hedefler, kapsayıcılık, mekânsal yaklaşım, katılım mekanizmaları ve yenilikçilik başlıklarında değerlendirdi. Puanlamada üst grupta İstanbul (23 puan) yer alırken, İzmir (20), Diyarbakır (20) ve Mersin (19) de dikkat çeken belediyeler arasında sıralandı. Alt grupta ise çok sayıda belediyenin 6 puan bandında toplandığı görüldü.
Rapora göre, planlarda iki temel sorun öne çıktı:
Hedeflerin önemli bir bölümünün ölçülebilir göstergelerden yoksun olması,
Park, oyun alanı ve çocukların karar süreçlerine katılımını güçlendirecek mekanizmaların zayıf kalması.
Ebeveynlerin yüzde 60,5’i “park sayısı yetersiz” dedi
İstanbul ve Ankara’da park kullanıcılarıyla yapılan çalışmada ebeveynlerin %60,5’i, yaşadıkları mahalledeki oyun parklarının sayısını yetersiz buldu. Bulgular, “park var” söylemiyle sahadaki ihtiyaç arasındaki mesafenin halen kapanmadığını ortaya koydu.
Güvenlikte alarm veren tablo: “Ciddi kaza” oranı Ankara’da daha yüksek
Rapor, çocukların parkta yaşadığı kazalara ilişkin verileri de paylaştı. İstanbul’da ebeveynlerin %41,0’ı çocuklarının parkta küçük çaplı kaza yaşadığını, %13,0’ı ise ciddi kaza geçirdiğini belirtti. Ankara’da ise %33,2 küçük çaplı kaza, %20,2 ciddi kaza bildirimi yapıldı. Rapor, Ankara’daki “ciddi kaza” oranının daha yüksek çıkmasının, bakım ve güvenlik standardı tartışmasını güçlendirdiğine işaret etti.
Denetim bilgisi sınırlı: “Biliyorum” diyen azınlıkta
Rapor, parkların denetlenip denetlenmediğine ilişkin ebeveyn farkındalığının düşük olduğunu da ortaya koydu. “Denetim sürecini biliyorum” diyenlerin oranı sınırlı kalırken; “duydum ama emin değilim” yanıtı da kayda değer düzeye ulaştı. Bu tablo, güvenlik algısında şeffaflık ve bilgilendirme ihtiyacını yeniden gündeme taşıdı.
Rapordan çıkan mesaj: “Çocuk dostu kent” sahada test edilmeli
Rapor, çocuk dostu kent yaklaşımının yalnızca stratejik plan metinlerinde kalmaması gerektiğini vurguladı. Çocukların güvenli oyun alanlarına erişimi, bakım-onarım standartları, düzenli denetim ve karar süreçlerine katılım mekanizmalarının güçlendirilmesi; raporun öne çıkardığı başlıca politika başlıkları arasında yer aldı.
